Melanocytes

Melanocytes

-อยู่ที่ผิวหนัง ในชั้น epidermis ,ใน hair follicle และใน dermis โดยแทรกอยู่ระหว่าง basal cell โดยประมาณ 8-10 basal cells จะพบ melanocyte อยู่ 1 ตัว
-ภายใน melanocyte มีเม็ดสี (melanin) อยู่ในถุงหุ้มที่เรียกว่า melanosome แล้ว melanocytes จะส่ง melanin ไปให้ keratinocytes ที่อยู่ชั้นบนกว่าผ่านไปทาง dendritic processes ทำให้เกิดเป็นสีผิวหนังขึ้น (skin color) ซึ่งจะพบว่าจำนวนของ melanin ใน cytoplasm ของ keratinocytes มีปริมาณมากกว่าจำนวน melanin ใน melanocytes ข้างเคียง





Melanocyte เป็นเซลล์ที่สร้างเม็ดสี พบที่ผิวหนัง cytoplasm มีแขนงจำนวนมาก ภายในบรรจุ granules ที่เรียกว่า melanosomes




Melanocytes มีรูปร่างคล้ายดาว nucleus รูปร่าง กลม และมี melanosome อยู่ภายในเซลล์ Melanosome มีรูปร่างกลม มีถุงหุ้ม (membrane-bound) มีหน้าที่สร้าง melanin
.....ชนิดของ melanin
1.Eumelanin จะทำให้ผิวหรือขนมีสีน้ำตาลดำ (Brown/Black)
2.Pheomelanin จะทำให้ผิวหรือขนมีสีเหลืองแดง (Red/Brond)
โดยพันธุกรรมจะเป็นตัวกำหนดขนาดของ melanosome และคนผิวดำจะมี melanosomes ขนาดใหญ่กว่าคนผิวขาว


Epidermal-melanin unit

...หมายถึง จำนวน melanocyte 1 ตัว จะส่ง melanin ไปให้ยัง keratinocytes อยู่ข้างเคียงประมาณ 36 ตัว ผ่านทาง Dendritic processes ซึ่งจะเห็นว่าคนต่างเชื้อชาติสีผิวจะมี จำนวน epidermal metanin units ในปริมาณใกล้เคียงกัน ส่วนจำนวน melanocytes จะแตกต่างกัน ในแต่ละบริเวณของร่างกาย จะหนาแน่นมากที่สุดบริเวณอวัยวะเพศ, รองลงมาคือบริเวณใบหน้าและศีรษะ ส่วนบริเวณอื่นๆ นั้น ถ้าเป็นตำแหน่งที่โดนแสงแดดเป็นประจำ (sun-exposure areas) ก็จะมีจำนวน melanocytes มากกว่า

สีผิวหนัง (skin color) แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด คือ

1. Constitutive skin color คือ สีผิวที่เป็นมาตั้งแต่เกิด โดยมีพันธุกรรมเป็นตัวกำหนด และไม่มีปัจจัยอื่นมาเกี่ยวข้อง นั่นคือสีผิวของทารกแรกเกิด แต่ในผู้ใหญ่สามารถดูสีผิวชนิดนี้ได้บริเวณก้น (Buttock) หรือบริเวณที่ไม่ได้โดนแสงแดดเป็นประจำ
2. Facultative skin color คือ สีผิวที่เปลี่ยนแปลงไป เนื่องจากมีปัจจัยเหล่านี้มากระตุ้น คือ แสงแดด, ฮอร์โมน alpha melanocyte-stimulating hormone (MSH), sex-hormone, inflammatory mediators, การตั้งครรภ์,วิตามิน D3 ที่สร้างภายใน epidermis มากระตุ้น และ Tanning capacity ของคนแต่ละเชื้อชาติ ตัวอย่างเช่น สีผิวบริเวณแขนด้านนอกจะเข้มข้นกว่าตอนแรกเกิด เนื่องจาก โดนแสงแดด, สีผิวบริเวณลานหัวนม (areoalr) และหัวนม (nipple) จะดำขึ้นหลังจากตั้งครรภ์, หรือสีผิวบริเวณที่เคยเป็นสิวอักเสบหลังจากสิวหายแล้วทิ้งรอยดำไว้ เป็นต้น

ปัจจัยเหล่านี้จะกระตุ้นให้มีการแบ่งตัวเพิ่มขึ้นของ melanocyte

melanocyte จะมี dendritic processes เพิ่มมากขึ้น, มีการสร้าง melanin เพิ่มมากขึ้น (melanogenesis) และมีการส่ง melanin ไปให้ keratinocytes เพิ่มมากขึ้น

---สีผิวของมนุษย์ จะขึ้นอยู่กับขนาด, ชนิด, จำนวนของ melanosome, จำนวน melanin ใน keratinocytes และความสามารถของ melanocytes ในการผลิต melanin (Melanogenesis)

นอกจากนี้สีผิวยังอาจเปลี่ยนแปลงได้จากอิทธิพลของสิ่งต่อไปนี้ คือ

1.สีเหลืองของผิวหนัง เกิดจากสาร carotene pigment มาสะสมที่ผิวหนังมากกว่าปกติ เนื่องจากมีการสะสมในชั้น subcutaneous fat ในคนที่กิน มะละกอมากเกินปกติ หรือคนที่ป่วยเป็นโรคดีซ่าน (jaundice) ก็จะเห็นผิวเป็นสีเหลืองได้
2.สีแดงของผิวหนังเกิดจาก oxyhemoglobin ในเม็ดเลือดแดง
3.สีเขียวคล้ำ, น้ำเงิน เกิดจาก Deoxyhemoglobin ในเส้นเลือดเนื่องจาก hemoglobin มีปริมาณ oxygen ในเลือดน้อย